2.4 TO‘RT G‘ILDIRAKLI PAXTACHILIK TRAKTORINI MINIMAL RADIUSLI JOYIDA AYLANTIRISH IMKONIYATINI TAMINLOVCHI RUL BOSHQARUVINING PARAMETRLARINI ANIQLASH

Аннотация

Maqolada yuqori manevrli universal chopiq traktorining minimal radiusda joyida aylantirish imkonini beruvchi rul boshqaruvining parametrlari yoritilgan. Bunda to’rt g’ildirakli traktorning joyida burilish sxemalari ko’rsatilgan.

Kalit so‘zlar:Traktor,paxtachilik,g’ildirak,ko’prik.rul.                                        

Kirish                                           

Qishloq xo‘jaligi ishlarini bajarishda nazorat qilish va harakatning barqarorligi paxtachilik traktorlar uchun muhim ahamiyatga ega. Traktorni loyihalash va ishlatish uchun traktorning konstruksion parametrlarining egri chiziqli harakat xususiyatlariga ta’sirini aniqlash kerak [1].

MTA ni burish jarayoni uch bosqichdan iborat:

 traektoriyaning egriligi oshganda burilishga kirish;

doimiy egrilik bilan harakat qilish;

traektoriyaning egriligi nolga kamayganda burilishdan chiqish.

Burilish paytida boshqarish quyidagi parametrlar bilan tavsiflanadi:

Kinematik ta’sirda - traektoriya, egrilik radiusi, oniy aylanish markazining holati, tezlik, traktorning tezlashishi;

Kuch ta’sirida - haydash g‘ildiraklaridagi burilish momentlari, g‘ildiraklarning bo‘ylama, yonlama va normal reaksiyalari, burilish paytida paydo bo‘ladigan kuchlar va momentlar.

Burilish kinematikasini tahlil qilish uchun to‘rt g‘ildirakli traktorga asoslangan shartli MTA konstruksiya sxemasi tuzilgan. Quyidagi taxminlar qabul qilinadi:

1. MTA gorizontal yuzada barqaror rejimda harakat qiladi;
2. aylanadigan chiziqning tuprog‘i bir hil, faqat tuproqning plastik deformatsiyalari hisobga olinadi;
3. tashqi nazorat kuchlari MTAga ta’sir qiladi;
4. joyni burish boshqariladigan g‘ildirakning gorizontal tekislikdagi holatini traktor ostiga nisbatan o‘zgartirish va GFDQ mexanizmini (gidravlik faol differensial qulfi) faollashtirish orqali amalga oshiriladi, orqa g‘ildiraklar turli yo‘nalishlarda aylanadi;
5. MTA aylanish radiusi - old tashqi g‘ildirak uchun aylanish darhol markazidan qisqa masofa masofasi;
6. MTA ning barcha g‘ildiraklari sirpanmasdan harakatlanishi.